نجيب الله سديد
نجيب الله سديد
د نجيب الله سديد لیکنی
آیا برف باری اخیر تشویش خشک سالی را رفع کرد؟
هفته گذشته کشور ما شاهد بارندگی های خوب بود . این بارندگی ها از اثر همزمان واقع شدن ساحه فشار منفی در منطقه ما و فعال شدن موج بارشی ببار آمد.
از اثر این برف باری ها، در بسیار نقاط کشور پوشش برفی بهتر از سال نورمال گشت (ساحات به رنگ سبز در نقشه افغانستان). اما هنوز ارتفاعت مرکز و سلسله کوه های پامیر در حوزه آبریز آمو دریا وکابل تا ۲ متر کسر برف دارد( ساحات به رنگ نارنجی).
آیا از خشک سالی نجات یافته ایم؟
تفاوت میزان بارندگی فصلی افغانستان نظر به حالت نورمال از ماه اکتوبر تا حالا در نقشه دوم نشان داده شده است. طوری که دیده میشود، در کل افغانستان بین ۱۰ ملی متر تا ۱۰۰ ملی متر کسر بارندگی دارد (ساحات به رنگ قهویی در...
نور ولوله
جبهه جدید بارندگی در راه است
قرار پیش بینی های چندین مدل معروف پیش بینی آب و هوا منطقه ما در هفته اول ماه دلو شاهد موج جدید از بارش برف خواهد بود. این موج بارندگی ها نیز قرار است یک هفته دوام کند و میزان مجموعی بارندگی تا ۱۰۰ ملی متر را سبب گردد. ودیدیو پایین ورود این موج بارندگی را به رنگ سبز نشان می دهد. جزییات بیشتر توزیع و میزان روزانه بارندگی این جبهه بعداٌ با دوستان شریک ساخته میشود.
***********************************************************
دورښتونو نوې څپې راروان دی:
د هوا د څو مشهور ماډلونو له مخې، زموږ سیمه به د مرغومی په لومړۍ اونۍ کې د واورې نوې څپې شاهدان وي. د واوری دا څپې هم اټکل کیږي چې یوه اونۍ دوام وکړي، د ورښت ټولټال تر ۱۰۰ ملی متر ...
نور ولوله
احتمال بارندگی سنگین در شرق کشور
آخرین پیش بینی ها نشان دهنده بارندگی تا ۷۵ ملی متر در شرق کشور است که اگر به شکل برف باشد تا ۷۵ سانتی متر برف را می تواند سبب گردد( ساحات به رنگ سرخ در نقشه های پایین).
قسمت های ولایت بغلان، پروان ، کابل و پنجشیر شامل مناطق هستند که احتمال بارندگی سنگین در آن برای روز جمعه و شنبه پیشرو زیاد است.
***********************************
د هېواد په ختیځ کې د سختو اورښتونو امکان:
وروستي وړاندوینې افغانستان ځیني ختیځي ولایتونو کی تر 75 ملي مترو پورې باران ښیي، چې که د واورې په بڼه وي، کیدای شي تر 75 سانتي مترو پورې واوره رامنځته کړی (په لاندې نقشه کې سور رنګه سیمې)....
نور ولوله
بحث قیاس در پیش بینی بارندگی زمستان افغانستان
تمام مدل های مشهور آب و هوا برای زمستان به اساس لانیتا ضعیف و کوتاه مدت پیش بینی های بارندگی را انجام داده اند که به اساس آن افغانستان بارندگی کمتر از حالت نورمال خواهد داشت و احتمالاٌ که سال آینده دچار خشک سالی شود اما هنوز معلوم نیست که این خشک سالی خفیف یا شدید خواهد بود. چون پیش بینی آب و هوا آنهم چند ماه قبل از وقوع آن به اساس فرضیه ها و احتمالات استوار است و اختلالات میان فصلی مثل ام جی او، امواج بارشی کالوین و سالزبی می تواند هر زمانی واقع شود و وضعیت بارندگی در یک منطقه را تغیر دهد.
اما در بحث پیش بینی آب و هوا بعضاٌ از انالوژی یا قیاس نیز استفاده صورت می گیرد. در بحث پیش بینی آب و هوا نیز ما حوادث گذشته را مرور می کنیم و اگر شرایط آن با حال برابر باشد از رو...
نور ولوله
آلوده گی هوا در کابل و راه های حل آن
مردم کابل نسبت به بسیار شهرهای دیگر افغانستان از نبود خدمات شهری بیشتر رنج می برند. نبود برق؛ کمبود آب آشامیدنی صحی؛ نبود سیستم جمع آوری و تصفیه فاضلاب و کثافات جامده و غیره از مشکلات حدیده مردم کابل است . در زمستان یک مشکل بزرگ دیگر گریبان مردم کابل را میگرد که از همه کشنده تر است او عبارت از خرابی بی حد کیفیت هوا است. مسبب عمده آن سوخت فوسیلی مثل ذغال سنگ؛ چوب؛ تیل های بی کیفیت؛ رابر و پلاستیک است که گازات مخرب را در هوا کابل رها می کند.
در کوتا مدت متاسفانه راه حل برای این مشکل وجود ندارد. اما در درازمدت می توان امیدوار بود. در چند خصوص باید در این راستا کار صورت بگیرد.
１. کاهش مقدار سوخت با بهبود موثریت حفظ...
نور ولوله
گپ های در باره تامین آب شهر کابل
اخیراٌ در یک جلسه مسول بانک جهانی برای افغانستان یک لیست از پروژه های که از نظر بانک جهانی می تواند مشکلات آب کابل را تا اندازه مرفع کند و در شرایط فعلی می تواند تمویل گردد ارائه شد. از جمله پروژه ها تکمیل کار باقیمانده انتقال آب از سفره های آبی لوگر، احداث چیک دم ها، مدیریت آب باران، ترمیم لیکیچ سیستم آبرسانی، باز استفاده از فاضلاب و کاهش مصرف آب در کابل شامل بود. هزینه این پروژه ها حدود ۸۸.۵ ملیون دالر برآورد گردیده است.
نظر من در این جلسه در باره این پروژه ها چنین بود:
بجز تکمیل پروژه ناتمام استفاده از سفره های آبی لوگر که شاید برای حدود ۴۰۰ هزار نفر آب تامین کند، باقی پروژه ها درد مردم کابل را دوا نمی کند. کابل سالانه به حدود ۸۸ ملیون مترم...
نور ولوله
پیش بینی های ۴۲ روزه بارندگی در افغانستان
پیش بینی های مرکز پیش بینی میان مدت آب وهوا اروپا نشان دهنده بارندگی کمتر از حالت نورمال برای ماه های قوس و جدی در افغانستان است. تنها در آخر ماه جدی و ماه دلو احتمال بارندگی بیشتر از حالت اوسط بیشتر می گردد. نقشه پایین پیش بینی بارندگی هفته وار برای ۶ هفته آینده را نشان می دهد که رنگ نارنجی بارندگی کمتر و رنگ سبز بارندگی بیشتر از حالت نورمال را نشان می دهند. باوجود اینکه دقت این پیش بینی زیاد نیست ولی تجربه من اینست که برای منطقه ما زیادتر وقت ها درست ثابت گردیده است.
نوت: مدل های پیش بینی آب و هوا به اساس یک سلسله فرضیه ها و احتمالات استوار است که می تواند از واقعیت متفاوت باشد.
*******************************************...
نور ولوله
وضعیت ۲ ماه نخست سال آبی افغانستان
در ۲ ماه نخست سال آبی افغانستان، باوجود بارندگی های خوب در هفته گذشته افغانستان در کل بارندگی کمتر از حالت نورمال داشت.
کسر بارندگی بین ۲۵ تا ۵۰ ملی متر برای قسمت های زیادی کشور ما تخمین گردیده است.
نقشه پایین که مجموع از تخمین های بارندگی ماهواره و ارقام ساحوی (CHIRPS) است نشان می دهد که بجز قسمت های از شمال شرق که بارندگی حالت نورمال (رنگ سفید) داشته باقی کشور خشک تر( رنگ قهوه یی) از حالت نورمال بوده است.
برای ماه جاری (دسمبر) نیز احتمال بارندگی بیشتر برای شمال کشور پیش بینی گردیده و برای باقی افغانستان احتمال بارندگی خوب بسیار کم است. قابل ذکر است که هنوز کمبود بارندگی زیاد نیست اما اگر...
نور ولوله
دوران پروژه های سازگاری در برابر تغیرات اقلیم
پروژه های سازگاری در مقابل اضرار تغیر اقلیم در قالب یک سلسله قدم های ضروری مطرح می گردند تا این پروژه ها موثر؛ هدفمند و پایدار باشند.
قدم نخست در طرح پروژه های سازگاری ایجاد تفاهم بین نهاد های مرتبط اجتماعی و حکومتی است که باید تفاهم لازم برای درک تغیر اقلیم؛ نیاز به کاهش اضرار آن توسط تطبیق پروژه های سازگاری به میان آید. در این قدم شما نیاز به هم آهنگی میان تمام اقشار جامعه دارید.
قدم دوم: ارزیابی خطرات و آسیب های تغیر اقلیم است که در این مرحله نیرو متخصص یک جامعه لیست از خطرات و آسیب های منطقه از اثر تغیر اقلیم را باید مستند سازی کند. وقایع گذشته در منطقه مورد نظر و هم چنان حوادث گذشته از مناطق مشابه می تواند در شناسایی خطرات و آسیب ها کمک کند...
نور ولوله
جبهه هوا سرد و بارندگی در راه است
روز های 5 شنبه و جمعه هفته جاری قسمت های زیاد کشور ما شاهد بارندگی خواهد بود. میزان روزانه بارندگی بین ۵ تا ۲۰ ملی متر در روز پیش بینی گردیده است (ساحات به رنگ سبز و آبی).
تا فعلاً شمال افغانستان بارندگی های خوب داشته است. کسر بارندگی در باقی کشور نیز تا فعلاٌ بین ۲۵ تا ۵۰ ملی متر است که با یک موج بارندگی خوب می تواند جبران گردد.
درجه حرارت در هفته آینده بعد از بارندگی ها نیزسرد می گردد. به مقایسه این روز ها که بین ۴ تا ۸ درجه سانتی گیرید گرمتر از حالت نورمال است تا ۶ درجه سانتی گیرید سردتر از حالت نورمال می گردد.
*****************************************************
سړه څپې او اورښت ...
نور ولوله
تولید نساجی به نفع کشور ما نیست
اروپا یک زمان در تولید نساجی ( تکه یا پارچه برای لباس و غیره) پیشتاز جهان بود، اما بعد از اینکه دانستن که صنعت نساجی آبهای شانرا کثیف می سازد، تعداد زیادی از شرکت های بزرگ شانرا به کشور های شرق دور انتقال دادند.
صنعت نساجی به آب بسیار زیاد نیاز دارد و تقریبا” تمام آب که برای تولید نساجی استفاده میشود، با مواد کیماوی آلوده میشود.
برای تولید یک بلوز بطور مثال به اساس ارقام اتحادیه اروپا، ۲۷۰۰ لیتر آب به مصرف می رسد. حال شما قضاوت کنید که شرکت کمپل سازی که اخیرا” افتتاح گردیده، چقدر آب را آلوده ساخته و بدون تصفیه به زمین هدایت می دهد. در حالیکه مردم آب حتی برای نوشیدن ندارند کمبود آب به یکی از معضله ...
نور ولوله
جمع شدن آب در بند پاشدان در هرات
آخرین تصاویر ستلایت از کاسه بند پاشدان نشان دهنده تجمع آب در این بند در حدود یک هفته گذشته است. آب در بند بعد از آن تجمع کرد که در هفته های اخیر کار بالای آخرین قسمت از بدنه بند نیز آغاز گردید. انیمیشن پایین اضافه شدن آب در بند را در روزهای اخیر نشان می دهد.
سوال که هنوز برایم حل ناشده باقی مانده اینست که آبگیری مکمل بند باعث زیر آب رفتن قسمت از شاهرا حلقوی کشور (هرات - میمنه) می گردد و هنوز شاهرا بدیل برای این قسمت ساخته نشده است. به این دلیل شاید آبگیری بند برای فعلاٌ ممکن نباشد.
بند پاشدان در شمال شرق شهر هرات بالای دریای کروخ ساخته شده که ظرفیت ذخیره آب حدود 45 میلون مترمکعب را دارد. هدف اصلی این بند کنترول سیلاب های رود کروخ و تهیه آب برای کمربند سبز ...
نور ولوله
شریک کړئ
.jpg "بی باوری در مورد آینده آتش بس در غزه!")
.jpg "مهم ترين های امروز جمعه")
زمونږ فيسبوک
