وحيدالله مصلح
وحيدالله مصلح
د وحيدالله مصلح لیکنی
استاد قانت او د توريث بحثونه!
د تحريکونو په بقا کې د توريث قضيه ډېره اساسي وي، دا انساني تجربه ده، کله چې هم په تحريکونو کې د قيادت جوړونې تمرين او امادګي نه وي او د يو نظم له مخې د مشرۍ انتقال صورت نه نيسي نو هلته د ثبات، پرمختګ او پراختيا تصور مړ کېږي.
زمونږ په وطن کې په سياسي او اجتماعي جريانونو کې د توريث مسئله هغسې نه پالل کېږي څنګه چې ورته اړتيا وي. د تحريکونو په ژوند کې انقلابي بدلونونه ډېر لږ کارنده او ډېر ځپونکي وي، زه چې څومره له استاد سره مصاحب پاتې شوی يم نو د توريث په قضيه کې مې د استاد لېوالتيا کتله، هغه په يوه متوازنه طريقه او دوامداره تسلسل د توريث قايل و.
متوازنه طريقه دا وي چې د تحريکونو په ژوند کې د تحريکونو د مشر نسل خپل مقام او ځای...
نور ولوله
غزه او د ازادۍ د مزله سړي!
د ازادۍ لاره معلومه ده، دا لاره پر ګلانو نه ده پوښلې، دا پر سکروټو مزل دى، دا پر ماتو وزرونو الوت دى، دا په مقابل جهت پرواز دى او دا اګاهانه انتخاب دى... دا د سمو او واضحه موخو پر لور، د اخلاص، عمل، قربانۍ او د سوک ورکولو هڅې او مبارزې دي.
د دې لارې مزل پر ذوق نه بلکه په تعهد وهل کېږي، د اخلاص او مبارزې دا مزل په داسې خاين چاپېريال کې وهل کېږي چې د ګاونډ ټول واکمن عرب د اقصى په خرڅون او د فلسطين په نابودۍ له اس ر ا ئيل سره په معامله پراته دي، دا واکمنه حلقه په دې دووسه معامله کې د وينځې په مقام ده.
د ازادۍ په قيمت هغوى نه پوهيږي چا چې ذهني ماته خوړلې ده، دا د هغوى لار نه ده چا ته چې د خپل کور، سرک، پارک او ښار ودانۍ د ازادۍ په قيمت ګرانې او محبوبې وي، دا د هغوى لار نه ده چې په ارزښتي بحثونو کې...
نور ولوله
ديکتاتوري؛ د حسينې بدرنګ انجام!
په بنګله دېش کې د استبداد واکمني ړنګه شوه او دا بدرنګه حسينه بهر ته په تېښه بريالۍ شوه. واقعيت دا دی چې د ظلم کاسه تل نسکوره وي، هغه له خپل ګوند پرته نور ټول په يوه ليکه حساب کړي وو او له ټولو سره يې د بربريت او ديکتاتورۍ له دريڅې شخړې کولې، هغه نه يوازې د بنګله دېش اسلامي حرکت بلکه د خالده ضيا په مشرۍ د بنګله دېش ملتپاله ګوند سخت وځپلو او په دې وروستيو کې يې د اسلامي تحريک د بندولو وروستی تصميم هم نيولی و.
حسينې ولسي تنوع عملاً وژلې وه، زغم او تسامح يې غرغره کړی و، او د بنګله دېش ملي هويت يې يوازې د خپلې کورنۍ او ګوند په شعارونو کې راټول کړی و، حسينې د ټول ملک بدرنګۍ راټولې کړې وې او پر ډیري ې خپله ناسته وه، هغه له ټول ملت سره شخه شولانګه کوله او له ملت او د ملت له تنوع سره ټکر دغسې ړنګ...
نور ولوله
او د ازادۍ هغه دنګ قامت راونړېد!
لنډ تأثر
زوی يې د خپلې کورنۍ شهيدو نازولو ته ليکلي؛
زما نازولو خپل پلار ته ښه راغلاست ووايئ، غوره ښه راغلاست... جيمي خپل نيکه ته ستړي مه شي وکړه... فردوس اعلی ښکلی کړئ زما نازولو!
نن چې دفتر ته لاړم، مبايلونه مې پر مېز کېښودل، له همکارانو سره په خبرو وم چې، يوه همکار مو ناڅاپي وويل چې د ازادۍ منار راپرېوت، او دې سره زه نېغ ودرېدم، په ولاړه مې ملا ماته شوه، زمکې ځای نه راکولو، ځان مې ګوښې کړ او بيا مې د مجلس په خونه کې په ځانله ځان ډوبې ډوبې سلګۍ وکړې، نو چې په لرې افغان وطن کې دا حال دی، د ازادۍ د اتل پر کورنۍ او د اسلامي حرکت پر دې مبارز صف به څه تېرېږي...
همدا پرون مې چې نوموړی د پزشکيان د معرفۍ په مراسمو کې کتلو نو په زړه کې مې تېر ش...
نور ولوله
بابا؛ ولسي او حکومتي کليشې!
زمونږ په تاريخ کې د لويو شخصيتونو لقبونه رسمي نه دي ورکول شوي، د افغانانو دا زيږ خوى او نامداحه مَړه سوله داسې ده چې د چا صفت په درباري فرمايشونو او نخرو کې نه مني، دا ورته غوړه مالي او يا يې نومولى بابا وړ نه ښکاري. احمد شاه بابا، عبدالرحمن بابا، زرغونه انا او ميرويس نيکه دا ټول په کوم رسمي فرمان نه دي تپل شوي، دا خو ولسي منښته وه چې دوى په کې بې نسبه باباګان شول.
دا نن چې مونږ د کوم قلندر او ملنګ بابا يادونه کوو دا ستره اروا په همداسې ولسي رنګ کې لګيا دى بابا کېږي، تاريخ او روايتونه به په راتلونکي کې يو مېړنى مشر او يو ستر نوم د خالص بابا په اختصار کې يادوي، دا په رسمي تپنې نه کېږي دا ولسي منښته ده او ورکړه ده...
زه په خپله پخواني پاچا محمد ظاهرشاه مرحو...
نور ولوله
برنۍ ورسته اړيکه او کوزني انقلابي وزير!
دا د تاريخ جبر مسلسل سخت بې رحمه دى، افغان وجود يې نيم کړى او په دا بره وجود يې هم د نيمې پېړۍ جنګ او په دا ښکته وجود هم دولتي دهشت...
دا وطن به د تاريخ په يوه تقاطع کې يوځاى کېږي او د وزيرو نوميالي به په کې د قام او ملت شهيدان او اتلان وي.
له دې وزيرو سره له هغه وخته دووسه اړيکه روانه ده چې په وروستۍ افغان انګليس جګړه کې سپه سالار محمد نادرشاه د جنوب پر محاذ د ټل او وانه مضبوط انګليس مرکزونه د وزيرو شازلميو د شا په بريدونو ووهل خو د پنډۍ او وروسته د کابل په تړونونو کې افغان ځواکونه بېرته را په شا شول او وزير له خپل ټل او وانه سره انګليس ته وسپارل شول، سخته ناځواني نه وه؟
دا اړيکه وروسته بيا د فقير ايپي رح سره هم له کابله او هم د ښکته عدم تشدد تح...
نور ولوله
فلسطين او د تاريخ د مسخې روايتونه!
تاريخونه همداسې مسخه ليکل کېږي، يو وخت به دا هم ليکل کېږي چې فلسطينيانو د اکتوبر په اومه ترهګريز بريد وکړ ټول په کې 1200 اشغالګران ووژل شول، خو کله چې اشغالګرانو د فلسطين پر مالک ملت بريدونه وکړل نو د 35 زره ښځو، کوچنيانو او زړو انسانانو شهادت په کې د جواز او نه جواز په روايت کې نوسانونه کول.
د تاريخ همدا مقدمه زمونږ د سترګو په وړاندې همدا اوس دغسې سرچپه تشرېح کېږي، رسنۍ، امنيت شورا او لوى ځواکونه همدا جعلي روايت تشهيروي چې ګنې د غ-زې روانه غميزه د اک-توبر له اومې پيل شوې، دا عنادي مغزونه د فلسطين د شخړې دا د پېړۍ قضيه غوټه تېروي او په ډکه ګېډه ارګمي باسي، دوى د تاريخ هغه تاړاکي چپټرونه، د وژنو او ټولوژنو هغه خوني مرحلې او د زمکو د غصب او ملي جبري کډواليو ټول ثبوتونه ژوي او حقيقتونه په ژو...
نور ولوله
ترکي ښارواليزې ټاکنې؛ د سيالۍ هويتي زاويه!
يو وخت و چې د ترکيې ټاکنو به په نوره اسلامي نړۍ کې ټولې تودې موضوعګانې شاته پرېښودې او دا ټاکنې به لومړيتوب و، د نړۍ اسلامپالو به د ترکيې له ټاکنو سره خپل تړاو ښوده او مخالفانو به اردوغان ته خ-ليپه ويل او پر هغه به يې تنقيدونه کول، په دې ډول به هغه په دواړو کټګوريو کې مطرح شريک يا سيال و. خو د اسلامي نړۍ په مسايلو او په ځانګړي ډول د غ-زې په ستر ناورين کې د اردوغان پڅ موقف هغه له پخواني شان نه راوغورځاوه. هغوی چې پخوا به د هغه او د هغه د ارزښتي سياستونو له هرې څپې سره لوړ ورسره تلل او په هر ژوندي موقف کې به يې دی د اسلامي نړۍ د مسايلو استازی کتلو، دا مهال غلي دي، د شاعر په ژبه چې:
سبب زما د خاموشۍ ته يې
موضوع زما د ګفتګو ته وې
زمونږ د دې ليکنې تمرکز پر نظرياتي او هويتي بحث دی، خو په هر صورت ع...
نور ولوله
د شرق د نابغه او د اسلامی امت د عظمت او سترتوب لیونی عاشق افغان سید جمال الدین د مړینې د ورځې په پار
د افغان سید جمال الدین پر مبارزې او ویرجنې مړینې تر پیړۍ ډیر کلونه واوښتل، داسې یو شخصیت چې فکر یې پر نړۍ لکه لمر خپور دی، ټول اسلامي جریانونه ترې بیسارې اغیزمن دي، او په امت یې د اسلامي ویښتابه احسانونه لکه غرونه بار دي، داسې یو شخصیت چې د اند وخیال برسیرن توب، او څرګندواله یې تاریخي ریښتیا جوړوي، هو! د همداسې څرګند، ستر او تاریخي جمال پر افغانیت او مذهبي هویت د ایران کساتګرو هوډونو د شک او ابهام داسې پردې غورزولي، چې لږ تر لږه یې پر معاصر افغانستان د خپل ټاټوبي خپله علمي څټه نه ده ور لورولې، کټ مټ لکه بو علي سینا بلخي او نور بلخیان چې له مونږه تښتوي او د ایران د تاریخ سپکه تله پرې درنوي.
د خپل ولس په خوارى برخى هم حسرت راځي چى پوهانو يې نه په تي...
نور ولوله
فلسطين؛ عثماني افاقيت او عربي ناسيونالېسم!
د فلسطين په قضيه کې د عربي ناسيونالېسم او عثماني دولت توپير ډېر واضح دى، کله چې عثمانيان واکمن وو نو قدس او فلسطين د اسلامي جغرافيې نه جلا کېدونکې برخه وه، په قدس کې د عثماني واکمنۍ عسکر وو او سلطان عبدالحميد د اسرائيلي اشغالګر دولت لرليد لرونکى هرتزل له خپل دربار نه سپک ورک شړلى و.
خو کله چې په لومړۍ نړيواله جګړه او تر هغې مخکې د عربي سيمې څو قبيلوي مشرانو د انګليسي لارنس تر قوماندې لاندې د عثماني دولت پر ضد بغاوتونه پيل کړل، دوى په کې د اسلامي نړۍ سياسي او ديني مرجعيت ړنګ کړ او هغه چې دوى په کې د عربي يووالي او واحد عربي دولت خوبونه لرل هغه د لارنس د پلانونو په حقيقتونو کې کابوسونه شول، وروسته چې بيا عربي ملي ګرايي حاکمه شوه او عربي جغرافيه په تر 22 ډېرو کوچنيو هېوادګوټو تقسيم شوه نو د ...
نور ولوله
فلسطين؛ تمدني کشاله او د لېبرالېسم ونډه!
په کشمکش کې بېلابېل لوري وي او کله چې ته په کې لوری يې نو طبعاً به د مخالف لوري پر تنقيد صرفه نه کوې، د تمدنونو د کشمکش په وروستيو لسيزو کې دوه تمدني ټکرونه په مد او جزر کې دي؛ غربي او اسلامي، د شوروي تر سقوط وروسته د ناټو د پاتې کېدو او بقا لپاره بايد منطق موجود وای، دوی دا منطق په اسلامي تمدني حوزه کې وکتلو او دې لپاره يې د تندلارو/ترهګرو، سنتپالو او منځلارو وېش ته وده ورکړه. په دې حساب تر شوروي وروسته دوه لوی لوري رامنځته شول، دا لوري يو اسلامي تمدني حوزه وه او بل لبرال غرب و، زه اسلامي تمدني حوزه ځکه وايم چې دلته لکه د غرب کوم دولتي کيان نه شته، خو د اسلامي تمدني حوزې په مقابل کې ځواک دی، دولتونه دي او حتی د اسلامي حوزې حکومتونه هم د دې حوزې هغه خوړونکي ښاماران دي چې غربي تمدن را ايله کړي دي....
نور ولوله
استاد قانت؛ د اسلامي فکر عملي مظهر!
مرحوم استاد دوکتور صفت الله قانت د حرکي ادبياتو يو عملي مظهر و، هغه دغه تحريکي فکر يوازې په ذهني شوق نه و لوستی، بلکه هغه د اسلامي فکر لپاره افغاني زمکه زرخېزه کوله، هغه چې په کوم نظرياتي او عملي امتزاج کې د سختيو لاره انتخاب کړه دا د معاصرې نړۍ په نرګسي ژوند کې د صحابه کرامو له سختيو ډکه پيروي او اقتدا وه، هغه او ملګرو يې غوښتل چې په تنظيمي هيکلونو کې د حرکي کار عملي تدريب نهادينه کړي او دغه تنظيمونه په لويو زاويو کې د تربيتي، مشوره يي او انتخابي سېسټمونو او منظمو سازماندهي بنسټونو په توګه پياوړي کړي، خو په تنظيمي اډانو کې د دوی کمي او کيفي اغېز په هغه حد کې نه و چې دغسې لوی انتاج رامنځته کړي، سره له دې چې دوی فردي هڅې وکړې خو ونه توانېدل.
ځينې شخصيتونه داسې وي چې د اسلامي حرکت فکر په نظ...
نور ولوله
شریک کړئ
زمونږ فيسبوک
