شعر و ادب
غزل – بلينډه بدرۍ
که ډکه د ژوندون له اضطرابه زه هم یم
خو چوپه ستا پشانته پرې کتابه زه هم یم
تا څه زړه غورځولی په یو څو سپینو ویښتو
راتیره د ځوانۍ له ښکلي بابه زه هم یم
مطربه ته یواځې ویښه نه تیروې شپه
بې خوبه هره شپه دې له ربابه زه هم یم
راتیره شوم پرې داسې لکه نه یې پیژنم
تربت به هغه هم وي خو بې تابه زه هم یم
تا ووې چې مستۍ کې زه نامي یمه د چم
مشهوره خاموشۍ کې خو جنابه زه هم یم
یتیمه ، بیا ورور مړې او بیا بوره اخیر کونډه
بس تیره له تا ژونده ، نه عذابه زه هم یم
ما هم بلینډه راوړه د تیارې په بغاوت
ملګرې تر رڼا دې انقلابه زه هم یم
...
نور ولوله
غزل – بلينډه بدرۍ
بلينډه بدرۍ
د رواج د برم ناز دی ، که ادا ده ، خو پرما ده
ستا که جرم دی ، امتياز دی ، که ګناه ده ، خو پرما ده
ترې انکار کومه تښتم د ماحول له ډم نيلامه
د هوس د بولۍ ساز دی ، بس نڅا ده خو پرما ده
ستا په ځوانو خاطرو کې دا مستي ده که جزبه ده
د هر کيف څومره انداز دی ، يا ښکلا ده خو پرما ده
ګوت څنډنه تشه ماته بده زه او سپيره زه يم
له هر لوري که اواز دی ، که فتوا ده خو پرما ده
بلينډه دې د تيارو يم زندګي مې در روښانه
همدا څومره لوی اعزاز دی چې رڼا ده ، خو پرما ده
...
نور ولوله
نویه کاله !- بلينډه بدرۍ
له دې مخکې منظر دا چې
اتڼچیان به واړه ورک شي
څڼیور به یو بل وژني
سیپارې به سره سوَځي
میمبرونه به ورانیږي
محرابونه به کافر شي
تور او سپین پګړي به رغړي
اذانونه به مړ کیږي
زیارتونه به مورچې وي
جوماتونه سنګرونه
نویه کاله !
له دې مخکې ماحول داچې
شین خالۍ به نڅاګرې
د زندۍ به وي سوالګرې
ښایستونه به ورانیږي
هر ګودر به میخانه وي
د ټیکریو به لمبې وي
ریتې ریتې به شملې وي
او واړه به شي قامونه
...
نور ولوله
د وخت حاکم ته – بلينډه بدرۍ
تا په درنه دبدبه ګورم پدې تخت دې ګورم
څه کوږ پټکی دې پر سر ایښې دی مغروره ناست یې
د مریدانو دې حلقې دي او د هوو نارې دي
د زندباد په انګازو کې پور سروره ناست یې
د آزادۍ د ښاپیریو ترنم نڅیږي
څه اداګانې دبري دې دم په دم نڅیږي
خو ته ! پوهيږې چې دا تخت په څه خواريو جوړ دی
دا په مغرورو ککریو ، زندګیو جوړ دی
په منارونو د ژڼکيو د ځوانيو جوړ دی
د برم خوی یې له ګل مخو شین خالیو جوړ دی
ددې د غرونو په سرونو ديوالونه راتير
تردغو څنډو يي بلها بلها هډونه راتیر
د نوو ناويو د تنديو وينو رنګ ورکړی
د غشو شنګ ، د تورو خرپ ورته اهنګ ورکړی
د بورو ميندو له آهو يي دی ډک شوی زړګی
خو لکه پلار ...
نور ولوله
غزل – بلينډه بدرۍ
ته سر ساتنې ته راوتی د دیدن هم نه وې
پرون مې هم ترسترګو نه شوې ، ګوره نن هم نه وې
ته خو شاعر هم نه وې ، روږدی په خمار هم نه وې
څله بیا ړنګ بنګ پر لار تللې ، خو مین هم نه وې
نازک مزاجه نازنینه په زګیرویو لاړې
لا لږیدلی په نظر مې برسیرن هم نه وې
د مسافر ژڼي مرګیه زړه دې نه خوږیدو ؟
بې ورونو خویندو و ، پیسې یې د کفن هم نه وې
چې له غربته به خیبر کې شنه خالونه پلوري
دومره مجبورې شین خالۍ مې د وطن هم نه وې
...
نور ولوله
ستا همت او ستا غيرت به تل ياديږي
اسماعيل ځاځی
ستا همت او ستا غيرت به تل ياديږي
دی تاريخ پاڼی خو بيأ په تا غږيږي
دی دنيأ په هر طرف کی شور او ځوک دی
چه افغان بچی له هيچاه نه ويريږي
چه يی سر هيڅ يو ظالم ته نه ټيټيږي
ايوبي سلطان به ګور کی خوشحاليږي
دی هيواد هره دره او لوړ،لوړ غرونه
يو وار بيأ ستا ميلمستيأ ته تياريږي
ستا دشمن به ستا په پښو کی ذبحه کيږي
ستا غرور به هندوکش څخه لوړيږي
زما عمر دی هم ستا شي ګرانه ياره
په ما هيڅ،خو په تا دا دنيأ ورانيږي
په نړی کی دی مومين بچي له سترګو
ستا په مرګ به يی په مخ اوښکی بهيږي
قيادت دی اسلامي نړی ژوندی کړه
په آسيا ...
نور ولوله
غزل – بلينډه بدرۍ
په راز مو لکه واړه پوهيدلي ماشومان
مسکي شي چې مې وويني د کلي ما شومان
ګلونه مې ورکړي وو خو ته ېې پيدا نه وې
پرون درپسې ډير وو ګرځيدلي ماشومان
نور څه مې په وس نه وي خو بس تشه په ژړا شم
چې تا له هرې خوا په کاڼو ولي ماشومان
بانې اوس راته مه کړه ځمه مور ته دې ټول وايم
چې تا وو ډک ګودر ته راليږلي ماشومان
لمن لمن ګورګورې چې راوړي ما بلېنډۍ ته
مين خو پرې ضرور دي دا دوه ښکلي ماشومان
...
نور ولوله
ربه!
ربه! زمونږ په عملونو باندې مه کړه حساب
رانه کړې لېرې په دنيا او آخرت کې عذاب
مونږه يو هم د بنده ګۍ حق پوره کړی نه دی
بخښنه غواړو مستحق يو ستا د هر يو عِتاب
مونږه ده سمه لار پرېښودې په کږو روان يو
مونږ کې ورک شوی تصور دی د ګناه او ثواب
د ميم زورما ټوله زما سوکت مو ښه زده کړی
خپل جرم نه وينو دبل جرم ته ګورو کتاب
زمونږ نيکونو به اسلام ته رابلل وګړي
مونږ له اسلام خلک اوباسو په سرعت او شتاب
مونږه د يو بل پر وژلو بانډې ستړي نه شو
مونږ د هابیل او د قابیل دغې قصې کړو خراب
مونږ د تقوا جامه ويستلې ده له خپلې غاړې
ربه په نر او ښځو واچوه پرده او حجاب
پاس د دوستۍاو يارانې ساتو له ډېرو سره
...
نور ولوله
غزل – بلينډه بدرۍ
ته موده کیږي له ماشومه مې پوښتنه کوې
ته موده وشوه چې د خیال مې پلټنه کوې
ته له مودو مودو په ماپسې څارنه کوې
هم په حجرو کې کله کله مې ستاینه کوې
خو ،
ته د نظر د څرخیدو ادکاري پیژنې ؟
ته که له ناز د هر قدم ریا کاري پیژنې
ته په هر تال او په هر راګ که د مستۍ پوهیږې
که له خپل زړه نه تر بل زړه په رسنۍ پوهیږې
ته که نغمې د اسویلیو او زګیرویو اورې
ته که چمبه د کوم مین زړه په بلیو اورې
ته که تصویر د هر یو توري کې لیدلی شې ځان
ته که د خیال هرې تابلو کې هیرولی شې ځان
بیا خو منمه چې حجرو کې هم د سر ژڼی یې
د زندګۍ په لذتونو بختور ژڼی یې
د نظر وړ یې ، په یوې تتې شان مسکا ارزیږ...
نور ولوله
محترم مشر ته – محمد اسماعيل ځاځی
دی يو دوست سره می تير کړل ډير کلونه
سره سپينی مو کړی ږيری هم سرونه
درته وايم دی هغه دی ژوند داستان
راته غوږ شه وروسته مه کړه پيغورونه
دی مسکو او واشنګټن خبری پريږده
له هغوی څخه يی وهلي دي سرونه
په دا دومره عاجزی او ملنګی کی
ټول کفار يی کړي دی وينی ارمانونه
تاسو وګوری چه څوک يی دشمنان دي
درته وايم اوس دی څو ډلو نومونه
کمونست،او سيکولر که جمعيتيان دي
په کفارو يی خرڅ کړي عزتونه
له ځوانی دی خدای دی لاری سپاهي وو
شهيد شوی يی هم پلار دی هم دوه ورونه
دی هغوی خلاف يی پورته دی حق غږ کړو
چاچه نه منل دی لوی خدای کتابونه
دی جهاد آواز يی پورته په جهان کړو
دی کفارو څخ...
نور ولوله
کاروان ځکه ستر دی او په اړه يې بايد نور هم وليکل شي
کاروان ځکه ستر دی او په اړه يې بايد نور هم وليکل شي چې:
۱- د لومړي ځل لپاره پرې د هر فکر او نظر پښتانه اتفاق کوي او له نورو ټولو مخالفتونو سره سره دده په اړه يوخيل نظر غوره کوي.
۲- ممکن له ډيرو لږو پښتنو څخه وي چې په ژوندوني ستایل کيږي.
۳- ډير هغه کسان چې د ځان خوښونې او ځان غوښتنې تر درانه احساس لاندي د بل چا دوې کلمې توصیف نشي زغملی او دا ورته د خپل شان کسر ښکاري، د کاروان په ستاينه کې پوره اخلاص کوي.
۴- لومړنی کس دی چې په افغاني ټولنه کې د زر او زور پرته او پرته له دې چې کوم کوم قومي، سياسي يا ایډی...
نور ولوله
کاروان د معاصر شعر د کاروان سر لاری دی
د پيرمحمد کاروان په شعر کې د حواسو توافق
د فرانسي له لوی انقلاب سره د بشر په ژوند کې تغیر راغی، او دا تغیر نه یوازې دا چې په اقتصادي، اجتماعي او سیاسی برخه کې و، بلکې دا تغیر په ادبیاتو کې هم رامنځ ته شو. نوي ادبي مکتبونه جوړل شول، په ادب کې نوي مصطلحات او نوي ادبي صنعتونه رامنځ ته شول، که څه هم دغه ادبي صنعتونو په ژبه کې لرغونتیا لرله خو وچڼل شو او مصطلحات ورته وټاکل شول، یو له دغه نویو ادبي صنعتونو څخه چې سمبولستانو کشف کړ د حواسو توافق و. په دې مقاله کې د حواسو توافق (correspondence )په اړه لاندې پوښتنو ته ځواب ویلی شوی دی.
په شعري تصویر کې حواس څومره ونډه لري؟
ایا ټول حواس د رتبې له مخې یو له بل سره ورته دي؟
د حواسو توافق څه شی دی؟...
نور ولوله
کاروان صیب، زموږ د عصر د پښتو ژبې یو بې جوړې شاعر دی
په ټولنیزو رسنیو کې مې ولوستل چې یو شمېر افغانانو د جولاۍ ۳۰ د پښتو ژبې د شاعر پیر محمد کاروان په نوم کړې ده. هر چا چې دا کار کړی وي او یا یې نور هڅولي وي چې ویې کړي، کور یې ودان.
کاروان صیب، زموږ د عصر د پښتو ژبې یو بې جوړې شاعر دی او شاعري یې انسان د انسان پېژندنې، طبیعت پېژندنې، ښکلا، مینې، عاطفي، احساس، وطنپالنې او... یوې بلې نړۍ ته بیايي او په ډېرو مسائیلو باندې فکر کولو ته یې اړ باسي. ما په پښتو ژبه کې یوازینی شاعر چې ډېر لوستی، ښاغلی کاروان دی. «چنار خبرې کوي» ټولګه یې ما ته د پښتو شاعرۍ د یوې بیخي متفاوتي نړۍ دریڅه پرانیستله.
څو کاله مخکې مې په جلال اباد کې په یوې غونډې کې د یو مشر له خولې اورېدلي وو: که په یوېشتمې پېړۍ کې نړۍ ته د پښتو...
نور ولوله
غزل – بلينډه بدرۍ
حجرې مودې وشوې چې ګونګه اوسې
حجرې ، مودې وشوې ښه خوب کومه
حجرې ، مودې وشوې چې نه یې اورم
اوس خو دې هغه مجلسونه نیشته
رباب منګی او اتڼونه ورک دي
ترنم نه کیږي شعرونه نیشته
د سیاست تاوده بحثونه چوپ دي
هم د ملنګ اوږده نکلونه چوپ دي
اوس لکه څوک تاشونه نکوي نور
د کوټ شوې کوټ شوې نه راځي غږونه
نه اوس د چکې د ګیټۍ ټکا مې خوري غوږونه
اوس له کړکیو دې خټا د چیلم نه راخیجي
د بنګو بوی دې اوس تر هره کوره نه رسیږي
حجرې مودې وشوې چې ګونګه اوسې
حجرې مودې وشوې که خوب کومه
حجرې خو رنګ د طبیعت الوتی
له هرې شپې د شپې صفت الوتی
له ورځ د ژوند د کیف ښکلا الوتې
له مست ...
نور ولوله
ګونتانامو، ته به هم یادې ساتې – بلينډه بدرۍ
هغه یې د اشغال په توره شپه کې د گوانتانامو بندیوان کړ
خو قادر ذات
له 15 کلونو انتظار وروسته
د خپلواکۍ په وږمو کې د آزادۍ روڼ سهار ته هسکه غاړه راوويست
لاندې شعر بدرۍ خور گوانتانامو ته لیکلۍ :
ګونتانامو، ته به هم یادې ساتې
ستا پر تور زړه باندې به پاتې اوسي
لکه د کاڼو کرښې
زمونږ د ژڼو ارادې ، عقیدې
ګونتانامو، ته به هم هیرې نه کړې
هاغه له نوره ځينې ډکې بشرې
ها اوږدې څڼې تاړې واړې ځوانۍ
ها کړنګولې انګازې د قران
هالمدې شونډې د الله په نامه
ها غټې غټې مطمینې سترګې
ګونتانامو ،زمونږه ژڼي خو به بیرته راشي...
نور ولوله