تغیرات در بند کمال خان به ضرر این بند و افغانستان است

ایران خواستار تغیرات در بند کمال خان است

من سال ها‌ قبل در این رابطه نوشته بودم که هر گونه تغیر در بند کمال خان قابل قبول ما نیست و این کار جفا به حق مردم افغانستان است. بند کمال خان توانایی هدایت آب کافی را به پایین دست دارد. تنها از خروجی نیروگاه تا ۱۲۰ متر مکعب در ثانیه می تواند به پایین دست جریان پیدا کند. مقدار زیادی آب از خروجی دریا هم می تواند در صورت نیاز به پایین دست رها شود. در حالیکه اعظمی ترین حق آبه ایران در سالهای پر آبی حدود ۷۸ متر مکعب در ثانیه میشود. بنا" بند کمال خان هیچ گونه مشکلی از این نظر ندارد و خواست ایران نه تنها غیر قانونی بلکه مداخله آشکار در افغانستان است.

از جانب دیگر ایران چندین بند مهار سیلاب در زابل اعمار کرده تا این کشور از سیلاب مصون باشد؛ ولی شهر زرنج و ولسوالی های شمالی نیمروز بجز کمال خان هیچ گونه راه نجات از سیلاب را ندارد.

بازهم تاکید می کنم اگر بند کمال خان را ویران هم ‌کنید باز هم این کشور قناعت نمی کند. از خود سوال کنید که ایران چگونه به خود حق می دهد که اینگونه خواست های عجیب از افغانستان داشته باشد؟

تغیرات در بند کمال خان به ضرر این بند و افغانستان است

سال قبل حاکمان افغانستان ارتفاع سریزه بند کمال خان را یک متر بلند تر ساختند. این کار بوسیله بوجی های پر از ریگ که در تصویر پایین نشان دیده میشود انجام شده و گفته میشود ساخت آن ۱.۸ ملیون افغانی هزینه برداشته است. دلیل این کار شاید بلند بردن ظرفیت بند و افزایش جریان آب به پایین دست باشد.

چرا این کار برای مصونیت بند خطر پیش می کند؟

بند ها به اساس یک عمق آب اعظمی دیزاین می شوند و یک عمق برای مصونیت در دیوار بند در نظر می گیرند که بنام (free board) یاد می گردد. وقتی ارتفاع سریزه یک متر بلند میشود؛ فشار آب بالای بند افزایش می یابد و همین عمق فری بورد نیز پر آب میشود که نباید شود. چون وقتی آب نزدیک تاج بند بالا میرود؛ باد می تواند امواج آب را بیشتر بلند ببرد و حتی آب از بالای بند سریزه کند. که در این حالت مصونیت بند در خطر قرار می گیرد.

دوم موضوع عبور دادن موج سیلابی از روی سریزه است. وقتی ارتفاع سریزه توسط بوجی های ریگی بلند برده میشود؛ ظرفیت عبور آب از سریزه تغیر می کند و چون شکل بوجی ها نامنظم است ظرفیت عبور موج سیلابی را کم می کند. که این کار خطر بلند رفتن آب از روی دیوار اصلی بند را بیشتر می کند.

سوم موضوع احیا ایکولوژیک جهیل گود زره است. با این کار آب بیشتر به پایین دست و به ایران سرازیر می شود در حالیکه گود زره افغانستان آب کمتر دریافت خواهد کرد. این دقیقاً عملی کردن سیاست ایران در قبال جهیل گودزره است که آنرا شوره زار می خوانند و سالهاست آنرا از آب محروم کرده است.

بناً من اینگونه کار های غیر تخصصی و خلاف دیزان اصلی بند را به نفع بند کمال خان و به نفع افغانستان نمی دانم.