زندگی نامه ی مولانا محمد انور بدخشانی رحمه الله تعالی

درآمد

حضرت مولانامحمدانوربدخشانی حفظه الله، نائب شیخ الحدیث  جامعه علوم اسلامیه بنوری تاون هست.

مولانادرعصرحاضریکی ازعلمای راسخ می باشند.استادهزاران عالم وتمام عمرشان درراه تالیف وتصنیف سپری می شود.بسیاری ازکتابهای شامل نصاب راایشان تسهیل وبه روزدرآورده است.

تاکنون ۴۰ کتاب کوچک وبزرگ به رشته تحریردرآورده اند.

۶ جلد تفسیر گرانبهای قرآن عظیم الشان هست که به صورت زیبا ومهارت کامل باعلوم قرآنی آمیخته شده است. هم چنان ترجمه فارسی قرآن کریم راکه ایشان انجام داده مورد تایید چاپخانه بزرگ قرآن «مجمع ملک فهد برای چاپ قرآن» قرارگرفته وهرساله میلیون ها جلد از آن چاپ می شود و از طرف حکومت سعودی به صورت هدیه به حجاج و معتمرین گرامی کشورهای آسیای میانه وافغانستان توزیع می گردد.

وقتی قدم درمسجدنبوی صلی الله علیه وآله وسلم می گذارید آنجا نیزازاین ترجمه فارسی به وفورگذاشته شده است.

علمای بزرگ پاکستان آنقدربه ایشان اعتماد داشتند که علامه سیدمحمدیوسف بنوری ( رح) دختر فرشته صفت خویش رابه عقد ایشان درآورد.

بعد از وفات این گل بهشتی، مفتی اعظم پاکستان مفتی محمدشفیع ( رح ) نواسه خویش رابه عقد جناب مولانامحمدانوربدخشانی  رحمه الله درآوردند؛ خداوندمتعال ازاین همسرشان فرزندانی راعطا کرد که هم اکنون دوشادوش والد بزرگوارشان مشغول خدمت اند.

مولانامحمدانور رحمه الله درمصاحبه با یکی از روزنامه های پاکستانی، زندگی اش رااینگونه بیان می کند:

بنده محمد انوربدخشانی درسال ۱۹۴۳ میلادی مطابق با ۱۳۲۲ شمسی درولایت بدخشان قریه " زرده" به دنیاآمدم وتربیت اسلامی ام زیرنظروالدینم تکمیل شد.

عموی بزرگوارم شیخ محمدشریف ازعلمای مشهوروقت؛ شاگردمفتی اعظم هند، مفتی کفایت الله دهلوی (رح) بودند.

ایشان بعدازفارغ التحصیلی ازهندوستان مدرسه ای رادربدخشان تاسیس کردند که به یک مرکزمهم وبزرگ علوم وفرهنگ اسلامی تبدیل شد.به این دلیل دردل بنده هم شوق حصول علم به صورت فطری هویداگَشت.

۱۲ ساله که شدم ناظره قرآن کریم راآغازنمودم ، همزمان کتابهای بنیادی فارسی راخواندم ونوشتن رانیزآموختم.

درمدت ۳ سال کتابهای صرف‌، نحو، لغت وفقه راپیش عمویم مولانامحمدشریف خواندم.

درآن زمان درجه بندی وجودنداشت.هرکسی مطابق میل خودوسن وسالش کتابهاراانتخاب نموده به صورت متفرقه درس می گرفت.

بعدازفراگیری علوم بنیادی به ولایت تخاررفتم ودرآنجاریاضیات، فلکیات، ‌ نحوومنطق، بلاغت، فقه وعلوم فقه راآموختم.

درولایت تخاربه مدت ۶ سال تمام دروسم به صورت متفرقه ادامه پیداکرد.

درهمین زمان درنزدمولاناخلیل الرحمان فرخاری(رح) علاوه برفقه، علوم اساسی تفسیرراخواندم.

مولاناخلیل الرحمان فرخاری(رح)  بعدازاشغال افغانستان توسط شورویهابه شهادت رسید.

   بالاخره بعدازخواندن کتابهای مذکوروبخشی ازکتاب مشهورمشکاة المصابیح ازولایت تخاربه بدخشان برگشتم.دوباره جهت ادامه ی  تحصیل علوم به نزدعمویم مولانامحمدمحمدشریف (رح) زانوی تلمذزدم ودرمحضرایشان ضمن خواندن بخشی ازکتاب مشکاة المصابیح چندین کتاب دیگرراهم خواندم.سپس به ولایت قندوزرفتم ودرمدرسه ای خیابان پیش"  شیخ محمد(رح)فرغانه چی"کتاب مطول علامه تفتازانی راخواندم.

بعدازاستفاده ازمدارس مختلف افغانستان به نیت تحصیل بیشترعلوم ،عزم سفربه پاکستان رانمودم.تمام این مراحل گذشته درزمان حکومت ظاهرشاه بود.

باتوجه به وضعیت بداقتصادیی خانواده، مجبورشدم تادهقانی نموده خرج سفرراتهیه نمایم چون دربدخشان درآن وقت غیرازدهقانی کاردیگری پیدانمی شد.مقداری پول ازاین راه بدست آمد وسرانجام بنده درسال 1965 میلادی مطابق باسال ۱۳۴۴ شمسی بایک طالب العلم دیگربه طرف پاکستان حرکت کردیم وبالاخره به کوهاٹ رسیدم ودرمدرسه ی دارالعلوم تعلیم القرآن داخله گرفتم.دراین مدرسه کتاب " قاضی مبارک" راپیش یک مدرس بزرگ به نام "شیخ عبدالغفار(رح)"  وتفسیربیضاوی رانزد" شیخ احمدگل" وهدایه جلدسوم راهم درمحضر"شیخ نعمت الله(رح)" خواندم.

سال بعددردرسگاه بزرگ پاکستان " جامعه حقانیه"  اکوڑه خٹک داخله گرفتم وازمحضرعلمای برجسته آن جامعه استفاده نمودم که درمیانشان شخصیتهای مثل مفتی محمدیوسف بونیری(رح) ، مفتی محمدفرید(رح) وشیخ فضل الهی(رح) به طورخاص قابل ذکراند.

پس ازاتمام بخشی ازدروس درجامعه اکوڑہ خٹک،سال بعدبخاطرتکمیل فنون علوم به سوات رفتم که عموماتکمیل فنون کاری سخت هست ودردارالعلوم "سوات" داخله گرفتم.ضمن خواندن علوم منطق وفلسفه، بقیه ی کتب علوم عقلی رانزدعالم ومدرس مشهور"شیخ خان بهادر(رح)"معروف به مارٹونگ بابا" و شیخ کفایت الله(رح) حاصل نمودم وهم زمان یکی ازکتابهای مشهورادب عربی راهم درنزدادیب مشهور"شیخ لطافت الرحمن سواتی(رح)" خواندم.

بنده ازهمان آغازتحصیل علوم ، شوق وذوقی فراوان به مشاغل علمی داشتم.زمانی که درسوات بودم ازکوهاٹ نامه ی ازهمان دوستم آمدکه اومراازافغانستان به پاکستان آورده بود.خودش دریکی ازمساجدکوهاٹ امامت داشت.نوشته بودکه من دارم میروم افغانستان، شمابه جایم مدتی وظیفه ی امامت رابه عهده بگیرید.ولی قبول این پیشنهادمی توانسن مخل مشاعل علمی ام بشودوبه این خاطربی سروصداازسوات به کراچی رفتم تاآنجابتوانم ازمحضرمحدث بزرگ " علامه مولانامحمدیوسف بنوری(رح) "بهره ببرم.

به محض رسیدن به کراچی درمدرسه " جامعه اسلامیه علامه بنوری(رح)"  دردرجه سابعه داخله گرفتم.دردوسال آخر، عطش دروس نظامی راخودراازچشمه ی فیاض وخروشان علوم " علامه بنوری(رح) سیراب نموده وسرانجام فارغ التحصیل شدم.

درمحضرمبارک " علامه بنوری(رح) " صحیح البخاری وحصه اول ترمذی راضمن یک بخشی ازعلم تفسیرقرآن عظیم الشان به پایان رساندم.هم چنان درمحضرعلمای بزرگ جامعه اسلامیه علامه بنوری(رح)  مثل "مولانافضل محمدسواتی(رح)" ، مفتی اعظم پاکستان مولاناولی حسن ٹونکی(رح)" ، مولاناادریس میرٹہی(رح) " ، مولانامصباح الله شاه(رح)" و" مولانابدیع الزمان (رح)" شرافت وافتخارخواندن کتابهای مختلف برایم عطاشد.

بعدازفارغ التحصیلی درسال 1971 میلادی مطابق باسال ۱۳۵۰ شمسی تاهمین الان به مدت( ۴۴) سال هست که دراین جامعه اسلامیه بزرگ مشغول خدمت  هستم.

درسال 1975میلادی مطابق باسال ۱۳۵۴ شمسی " علامه بنوری(رح) " صاحبزاده ی خویش رابه عقدم درآوردند.اما!آن انسان نیک سیرت وآن خاتون فرشته صفت مدتی بعدبه رحمت خداوندمتعال پیوست. پس ازچندوقت نواسه ی" مفتی اعظم پاکستان، مفتی محمدشفیع(رح)"، صاحبزاده ی ناظم دارالعلوم کراچی، مولانانوراحمد(رح) رابه عقدم درآوردند.ازاین همسرم الله متعال دوپسروسه دختربرایم عنایت فرمود.سالهابعدوپس ازفوت همسرفرشته صفتم بادختریکی ازاقوام خودم برای بارسوم ازدواج نمودم ماحصل آن ازدواج نیز۳ دخترو ۴ پسرمی باشد.

از ۱۴ سال تاحالادرجامعه بنوری تاون ضمن تدریس کتب مختلف به تدریس بخش فرائض معتبرومسندترین کتاب" صحیح البخاری" مشغول هستم.درکنارتدریس دروس نظامی علوم عصری راهم خوانده ام.

الله متعال ‌به فضل خویش فرصت تسهیل، ترتیب وبه روزآوری کتب ورسائل متعددی راعطانمودکه کتابهابه زبان عربی به شرح ذیل می باشد:

۱- تسهیل اصول الشاشی.

۲- تیسیراصول الفقه.

۳- اصول الفقه للمبتدئین.

۴- تیسیرالمهذب شرح منتخب الحسامی.

۵- تسهیل شرح نخبة الفکر.

۶- تفهیم مصطلح الحدیث.

۷- تسهیل الفرائض السراجیه.

۸- تلخیص شرح العقائدالطحاویه لابن ابی العز.

۹- تسهیل مختصرالمعانی.

۱۰- تسهیل شرح الجامی.

۱۱- تسهیل الضروری لحمیدالدین الضریری النیشابوری.

۱۲- تسهیل القطبی.

۱۳- تسهیل المنطق.

۱۴- المنطق المنهجی.

۱۵- طریق الوصول الی علوم البلاغه.

۱۶- ترجمة "الفوزالکبیر" بالعربیه.

۱۷- تیسیرالحقائق شرح کنزالدقائق.

۱۸- شرح مسلم الثبوت.

۱۹- هدایة المتحیرفی حیاة الخضر.

۲۰- ترجمة المعتمدفی المعتقدلفضل الله التوربشتی.

 کتابهای نوشته شده به زبان فارسی:

۱- ترجمة القرآن المجید.

۲- تیسیرالقرآن الکریم"فتح الرحیم" ۶ جلد.

۳- ترجمة علوم القرآن.تالیف: مولاناشمس الحق افغانی.

۴- تسهیل مالابدمنه.

۵- اموزگارسیرت.

۶- السعی الحثیث فی مصطلح الحدیث.

۷- عقائداساسی اسلام.

۸- شرح متن العقیدة الطحاویه.

۹- عدل اسلام یامساوات اشتراک؟

۱۰- اسلام وسوسیالیزم.( ترجمه الاسلام والاشتراکیة).

١١- فیصله قوی درباره انتفاع گروی.

۱۲- قنوت نازله.

۱۳- آیاسه طلاق یکجاواقع می شود.

۱۴- تراویح بیست رکعت.

۱۵- آئینه ناصرشاه.

۱۶- آئینه اسماعیلیه.

۱۷- یک صدویک سوال وجواب درمیراث.

۱۸- جواهرالایمان.ترجمه رساله مفتی کفایت الله.

۱۹- مضامین قرآن به اسلوب سوال وجواب(اشعارعربی انتخاب شده ازمثنوی رومی).

ازدوران کودکی ازمیان همه ی علوم نسبت به علوم قرآنی شوق وعلاقه ای خاص داشتم.زمان طلبگی ۳ دفعه ترجمه قرآن راخواندم ودردوره های تفاسیراساتیدماهرفن درافغانستان وپاکستان شرکت نمودم.تااینکه بهترین فرصت فهم عمیق قرآن عظیم الشان درنزدمفسرمشهورصاحب تفسیر(جواهرالقرآن) " شیخ القرآن مولاناغلام الله خان (رح) برایم میسرشد.دردوران تدریس ضمن ترجمه فارسی قرآن، کارروی تفسیرفارسی قرآن عظیم الشان راهم  شروع کردم.

 ترجمه فارسی قرآن کریم بعدازپاکستان درمطبعه سعودی نیزبه زیورچاپ آراسته ودراختیارمسلمین قرارمی گیردوتااین وقت ۶جلدتفسیرفارسی قرآن تکمیل وآماده چاپ ونشرمی باشد.

غیرازتفسیرمذکوریک کتابی دیگردرباره سوال وجواب قرآنی به رشته تحریردرآوردم که خیلی دلچسپ هست.وسرانجام کارترجمه ی قرآن عظیم الشان بعدازمدت ۲۴ سال تلاش وعرق ریزیی مداوم بالاخره به پایان رسید.

حکومت سعودی ترجمه ی مستندومعتبرقرآن کریم رابه زبانهای مختلف دنیاچاپ می نمایدوسپس به صورت هدیه وتحفه به حجاج کرام ومعتمرین ، هنگام برگشت اززیارت حرمین شریفین تقدیم می کند وهم زمان درحرمین شریفین نیزدراختیارعموم قرارمی گیرد.

حکومت سعودی ازسفیرافغانستان درپاکستان می خواهدتایک ترجمه ی مستندومعتبرفارسی قرآن عظیم الشان رامعرفی نماید.جناب سفیرترجمه ی بنده راپیشنهادداده بودکه بعدازبررسی وتحقیق ازطرف مسئولین جهت چاپ ونشرموردتاییدقرارگرفت.

"همه ی اینهاکرم الله متعال هست".

" همه ی  اینهاکرم الله متعال هست".

( این جمله راتکرارکرده، اشک ازچشمان جناب مولانا(رحمه الله) جاری شد).

بنده بخاطرسهولت وآسانی فهم عموم مردم شیوه ی ترجمه ی فارسی دری راانتخاب نمودم که یک ترجمه ی آسان و(سلیس) وعام فهم برشته تحریردرآمد.

چون ادبیات فارسی دولهجه دارد.یکی فارسی ودیگری دری.

درافغانستان وآسیای میانه لهجه ی دری بیشتراستعمال می شودوبه زبان عربی نیزنزدیک هست.

هنگامیکه ترجمه ی قرآن عظیم الشان درسعودی به زیورچاپ آراسته شد؛ خواستندبرای بنده چیزی تقدیم نمایند.انکارنمودم وگفتم: گرفتن معاوضه درمقابل خدمت به قرآن عظیم الشان راحتی نمی توانستم تصورکنم(چه برسدکه امروزآنراقبول کنم).

            پایان گفتگو.

  الحمدلله الذی بنعمته تتم الصالحات.الحمدلله اولاوآخرا.

اللهم مااصبح بى اوامسى بى اوباحدمن خلقك فمنك وحدك لاشريك لك فلك الحمدولك الشكر.

برگردان: مولوی حافظ محمد عثمانی حفظه الله

  خادم دارالعلوم خلفای راشدین، ولایت کندز.افغانستان.

ساعت 50 : ۷ صبح روزپنج شنبه، 2022/6/10م/