سنوار کی بود؟
الجزيره
سنوار کی بود - الجزیره: یحیی السنوار، ۶۲ ساله، بیش از دو دهه در زندانهای اسرائیل سپری کرد پیش از آنکه به رهبری حماس برسد و این گروه را در دورهای تاریخی هدایت کند. اسرائیل ادعا کرده است که رهبر حماس، یحیی السنوار را کشته است؛ تروری که در صورت تأیید، میتواند عدم اطمینان زیادی را برای این گروه فلسطینی در غزه به همراه داشته باشد.
سنوار، ۶۲ ساله، تمام زندگی خود را صرف سازماندهی، مبارزه و مقاومت در برابر اسرائیل کرد و سپس بهعنوان رئیس سیاسی کل حماس منصوب شد تا جایگزین اسماعیل هنیه شود که در ۳۱ ژوئیه طی یک حمله مشکوک اسرائیلی در تهران ترور شد.
حماس هنوز به ادعای اسرائیل در مورد کشتن سنوار واکنش نشان نداده است؛ ادعایی که پنجشنبه گذشته همزمان با افزایش خشونتها در منطقه مطرح شد و نگرانیهایی از وقوع یک درگیری گسترده در سراسر خاورمیانه به وجود آورده است.
اسرائیل در حال جنگ با حزبالله در لبنان است. گروههای عراقی و حوثیها به طور مداوم پهپادها و موشکهایی را به سمت اسرائیل پرتاب میکنند. ارتش ایالات متحده نیز مواضع حوثیها را در یمن بمباران کرده است. همچنین اسرائیل در حال برنامهریزی برای حمله به ایران بهعنوان پاسخ به حمله موشکی ایران به پایگاههای نظامی اسرائیل است.
با این حال، مقامات آمریکایی ابراز امیدواری کردهاند که کشته شدن سنوار ممکن است به پایان درگیریها کمک کند.
سنوار که به عنوان معمار حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ علیه اسرائیل شناخته میشود، معتقد بود که مبارزه مسلحانه مؤثرترین راه برای مقابله با اشغال اسرائیل است، در حالی که او بیتفاوتی جامعه جهانی نسبت به رنج فلسطینیان را محکوم میکرد.
این رهبر فلسطینی مستقر در غزه به عنوان دشمن شماره یک اسرائیل شناخته میشود. پیش از آنکه به ریاست دفتر سیاسی حماس برسد، او بهعنوان بالاترین مقام این گروه در غزه خدمت میکرد.
در طول جنگ، او بهطور عمومی دیده نشد و فرض بر این بود که در حال مخفی شدن است. برخی گزارشهای رسانهای حاکی از آن بود که او در عمق شبکه تونلهای حماس و در کنار اسیران اسرائیلی قرار دارد.
با این حال، بنا بر گزارشهای اسرائیلی، سنوار پس از درگیری مسلحانه با نیروهای اسرائیلی در رفح کشته شد. هنوز مشخص نیست چرا او همراه با جنگجویان بود یا اینکه آیا او از ابتدا عملیات نظامی را از سطح زمین فرماندهی میکرد.
سنوار که در سال ۱۹۶۲ در اردوگاه پناهندگان خانیونس به دنیا آمد، اغلب بهعنوان یکی از بیرحمترین مقامات ارشد حماس توصیف میشود. او در اوایل دهه ۱۹۸۰ به دلیل فعالیتهایش در دانشگاه اسلامی غزه علیه اشغال اسرائیل بارها توسط اسرائیل دستگیر شد.
پس از فارغالتحصیلی، او به ایجاد شبکهای از جنگجویان برای مبارزه مسلحانه علیه اسرائیل کمک کرد. این گروه بعدها به گردانهای قسام، شاخه نظامی حماس، تبدیل شد.
سنوار تقریباً بلافاصله پس از تأسیس حماس توسط شیخ احمد یاسین در سال ۱۹۸۷ بهعنوان یکی از رهبران آن پیوست. سال بعد، توسط نیروهای اسرائیلی دستگیر شد و به چهار بار حبس ابد – معادل ۴۲۶ سال زندان – به اتهام دست داشتن در ربودن و قتل دو سرباز اسرائیلی و چهار جاسوس فلسطینی مظنون محکوم شد.
او در زندان اسرائیل ۲۳ سال را سپری کرد، در آنجا زبان عبری آموخت و با امور داخلی و سیاست اسرائیل آشنا شد. سنوار در سال ۲۰۱۱ در جریان معامله تبادل اسرا که به آزادی سرباز اسرائیلی، گیلعاد شالیط، که توسط حماس اسیر شده بود، منجر شد، آزاد شد.
پس از آزادی، سنوار به سرعت در ردههای حماس ارتقا یافت. در سال ۲۰۱۲، او به عضویت دفتر سیاسی این گروه درآمد و مأمور هماهنگی با گردانهای قسام شد.
او نقش سیاسی و نظامی مهمی در طول حمله هفتهفتهای اسرائیل به غزه در سال ۲۰۱۴ ایفا کرد. سال بعد، ایالات متحده سنوار را به عنوان "تروریست جهانی خاص" معرفی کرد.
در سال ۲۰۱۷، سنوار بهعنوان رئیس حماس در غزه منصوب شد و جایگزین هنیه شد که بهعنوان رئیس دفتر سیاسی این گروه انتخاب شده بود.
برخلاف هنیه که بهطور منظم در سطح منطقهای سفر میکرد و در طول جنگ غزه سخنرانیهایی ارائه میداد تا زمان ترور، سنوار از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون سکوت کرده بود.
دادستانهای دیوان کیفری بینالمللی درخواست صدور حکم جلب برای او و هنیه، بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل و یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل را بهدلیل اتهامات جنایات جنگی در درگیری جاری غزه دادهاند.
در مصاحبهای در سال ۲۰۲۱ با Vice News، سنوار گفت که در حالی که فلسطینیان بهدنبال جنگ نیستند بهدلیل هزینه بالای آن، اما "پرچم سفید" را نیز برافراشته نخواهند کرد.
او گفت: "برای مدتهای طولانی ما مقاومت مسالمتآمیز و مردمی را امتحان کردیم. انتظار داشتیم که جهان، انسانهای آزاد و سازمانهای بینالمللی در کنار مردم ما بایستند و از اشغالگری بخواهند که جلوی ارتکاب جنایات و کشتارهای جمعی مردم ما را بگیرد. متأسفانه، جهان فقط تماشا کرد."
احتمالاً سنوار به "راهپیمایی بزرگ بازگشت" اشاره داشت که طی آن فلسطینیان هر هفته برای ماهها در مرز غزه اعتراض کردند. این تظاهرات اما با سرکوب شدید اسرائیل مواجه شد که بیش از ۲۲۰ نفر را کشت و تعداد زیادی را زخمی کرد.
وقتی در مورد تاکتیکهای حماس، از جمله شلیک موشکهای بیهدف که میتواند غیرنظامیان را آسیب برساند، پرسیده شد، سنوار گفت که فلسطینیان با ابزارهایی که در اختیار دارند میجنگند. او اسرائیل را متهم به کشتار عمدی غیرنظامیان فلسطینی بهطور انبوه کرد، با وجود اینکه دارای تسلیحات پیشرفته و دقیق است.
سنوار گفت: "آیا دنیا از ما انتظار دارد که قربانیان خوشرفتار باشیم در حالی که کشته میشویم، و بدون هیچ صدایی سر بریده شویم؟"